Nacionalni savet češke nacionalne manjine primio je posebnu zahvalnicu i plaketu povodom obeležavanje 20 godina uspešnog rada Škole plus. Zahvaljujemo se Školi plus na odličnoj saradnji kao i na stalnom angažovanju na promociji češkog jezika i kulture. Multikulturalnost i negovanje tolerancije su naše najveće vrednosti.
BELA CRKVA – Češko Selo meštani još zovu Fabijan, po starom imenu. Predstavlja najmanje naselje u opštini Bela Crkva i već više od 200 godina u njemu žive većinom Česi.
Češko Selo je jedino selo u Srbiji gde Česi žive kao većina,a Bela Crkva je jedina opština u kojoj je češki jezik u zvaničnoj upotrebi. U njemu trenutno živo oko 30 Čeha i ono je najmanje selo u Vojvodini.
Poslednji put u ovom selu školsko zvono oglasilo se 1974. godine. Uz pomoć Ambasade Češke Republike u tom objektu oformljen je muzej etnografskog karaktera, sa osnovnom idejom očuvanja nacionalnog identiteta češkog naroda na ovim prostorima.
Sam muzej je svečano otvoren za javnost 2011. godine, i u njemu se, pored stalne etnološke postavke, nalazi i prostor za povremenu izlagačku delatnost.
Nacionalni savet češke nacionalne manjine sa sedištem u Beloj Crkvi je institucija koja se stara o očuvanju i predstavljanju značaja Čeha i njihove kulture na ovim prostorima.
“U Muzeju je izložena i maketa zamka Hluboka nad Vltavom, a Hluboka je inače i partnerski grad opštine Bela Crkva. U jednoj prostoriji može se videti i maketa astronamskog sata Orloj koji je velika vrednost češkog naroda, a od skora postavili smo i izložbenu postavku pod nazivom “Životopis Jana Nepomuka” akademske slikarke Tereze Stamenković. Sveti Jan Nepomuk nacionalni je svetac Češke i zaštitnik Češke i grada Praga. Crkva u Češkom Selu, koja je podignuta 1900. godine, nosi naziv ovog velikog češkog sveca i mučenika”, rekla je Ljiljana Stehlik, predsednica Nacionalnog saveta Češke nacionalne manjine.
Ove godine, Nacionalni savet češke nacionalne manjine sproveo je parterno uređenje Etno muzeja Čeha u Češkom Selu. Nabavljene su nove klupe, stolovi i svetiljke, sprovedena je voda i kanalizacija za novu česmu, urađeno je betoniranje i popločavanje prostora oko same zgrade Muzeja.
Кako Češko Selo predstavlja svojevrsnu oazu mira sa nedirnutom prirodom, leti ga tradicionalno pohode i izviđači iz Češke, ali i mladi avanturisti iz naše zemlje i regiona. Poznato je i po manifestaciji “Paprikašijada”, kada se krčka nekoliko desetina kotlića sa dobro oljućenom piletinom.
Već treću godinu zaredom, u želji da oživi ovo autentično selo, Nacionalni savet češke nacionalne manjine organizuju muzički festival “Srpski banat”, kako bi, pre svega, privukli mlađu publiku.
Festival okuplja sve ljude dobre volje, jer je muzika univerzalni jezik koji spaja ljude, a autentičan ambijent Češkog Sela doprinosi posebnoj atmosferi i pozitivnoj energiji na ovom festivalu. U prilog činjenici koliko je festival značajan za češku zajednicu u Srbiji govori i to da su ove godine festival otvorili ambasador Češke Republike Tomaš Kuhta, državni sekretar u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog Ninoslav Jovanović i predsednica opštine Bela Crkva Violeta Simić.
Predsedavajući Koordinacije Nacionalnih saveta nacionalnih manjina u Srbiji ipredsednik Nacionalnog saveta makedonske nacionalne manjine, BorčeVeličkovski, zakazao je onlajn sednicu Koordinacije nacionalnih savetanacionalnih manjina za 15.11.2021.godine na onlajn platformi Zoom.
Predložen je sledeći dnevni red:
1. Utvrđivanje predloga za članove Posebne radne grupe za pripremuteksta Predloga akcionog plana za ostvarivanje prava nacionalnih manjine;
2. Utvrđivanje predloga za izbor člana Komisije za dodelu Nacionalnihpriznanja od strane Ministarstva kulture i informisanja;
3. Razno;
Održana sednica Koordinacije Nacionalnih saveta nacionalnih manjina 03.11.2021
Predsedavajući Koordinacije Nacionalnih saveta nacionalnih manjina u Srbiji i predsednik Nacionalnog saveta makedonske nacionalne manjine, Borče Veličkovski, zakazao je onlajn sednicu Koordinacije nacionalnih saveta nacionalnih manjina. Sednici je prisustvovala predsednica Nacionalnog saveta češke nacionalne manjine, Ljiljana Stehlik. Sednica je održana u sredu 03.11.2021. godine na onlajn platformi Zoom.
Razmatran je sledeći dnevni red:
1. Informacije vezane za predstojeći Popis stanovništva 2022.godine;
2. Izvestaj o dosadašnjim aktivnostima radne grupe za izradu izmena i dopuna
nacrta zakona o informisanju;
3. Razno;
Na sednici kooordinacije Nacionalnih saveta nacionalnih manjina održanoj 3. novembra elektronskim putem, kojom je predsedavao Borče Veličkovski predsednik Makedonskog nacionalnog sveta, razmatrane su informacije vezane za predstojeći Popis stanovništva 2022.godine, s ciljem dogovora o daljoj koordinaciji sa Republičkim zavodom za statistiku.Predsednica Bošnjačkog nacionalnog vijeća Jasmina Curić, koja je od strane Koordinacijedelegirana za pregovore sa Zavodom u vezi popisa, podsetila je da posle sastanka u februarumesecu ove godine, nije više bilo sastanaka i kontakata sa Zavodom. Član radne grupeKoordinacije za pregovore sa Zavodom, predstavnik Hrvatskog nacionalnog vijeća Darko Baštovanvić podsetio je da Radna grupa održala tek jedan sastanak sa predstavnicima Zavodapre nešto više od pola godine.
Predstavnici 14 nacionalnih saveta usuglasili su se kako je neophodno započeti direktne pregovore sa predstavnicima Ministarstva za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog te načiniti jedinstvenu platformu sa usaglašenim zahtevima svih nacionalnih saveta. Takođe,konstatovano je da Zavod i dalje ignoriše legitimne zahteve nacionalnih saveta i dopise Koordinacije, a u vezi s čim se planira dalje obraćanje spomenutom Ministarstvu i organizovanje sastanka.
Predstavnik mađarskog nacionanog saveta Emil Lulić, koji je i kao predstavnik koordinaciječlan radne grupe za izradu izmena i dopuna Zakona o informisanju podneo je izveštaj o dosadašnjem radu grupe o predstavio koordinaciji predložene izmene i dopune zakona koje se odnose na nacionalne savete odnosno manjinske medije.
Koordinacija nacionalnih saveta nacionalnih manjina predsedavač:
Makedonski nacionalni savet
OŠ “Miša Stojković” Gaj ima najveći broj učenika koji izučavaju češki jezik sa elementimanacionalne kulture. Naime u školskoj 2021/2022 godini češki jezik sa elementima nacionalnekulture izučava ukupno 66 učenika ove Škole.
Nacionalni savet češke nacionalne manjine osim odlične saradnje sa Češkom besedom Gaj,sarađuje i sa Osnovnom školom “Miša Stojković” Gaj. Ova škola proglašena je školom odposebnog interesa za češku nacionalnu manjinu te već par godina unazat, Nacionalni savetpriprema poklone za ove vredne učenike. Zahvaljujući zalaganju direktora OŠ “Miša Stojković”Gaj, Miodraga Zlatanovića i nastavnice češkog jezika Aleksandre Rezač, broj učenika kojiizučavaju češki jezik svake godine je sve veći.
Češko Selo – Ablián – Odluke Nacionalnog saveta češke nacionalne manjine sesprovode u delo.
Na osnovu člana 22. stav 1. tačka 1. Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina(“Sl. glasnik RS”, br. 72/2009, 20/2014 – odluka US, 55/2014 i 47/2018) i člana 14. stav 18.Statuta Nacionalnog saveta češke nacionalne manjine, na VIII redovnoj sednici Nacionalnogsaveta češke nacionalne manjine održanoj 27.11.2020. godine, doneta je sledeća:
ODLUKAo utvrđivanju tradicionalnih naziva jedinice lokalne samouprave, opštine Bela Crkva, kao i naseljenih mesta i drugih geografskih naziva na teritoriji opštine Bela Crkva, na češkom jeziku i to:
a) Naziv jedinice lokalne samouprave:
Opština Bela Crkva – Okres Bílý Kostel
b) Nazivi naseljenih mesta na području opštine Bela Crkva:
c) Drugi geografski nazivi na području opštine Bela Crkva:
Dunav – Dunaj
Nera – Nera
Predsednica Nacionalnog saveta češke nacionalne manjine Ljiljana Stehlik
Učenici i profesori Biskupijske srednje škole iz Hradec Kralove iz Češke, na čelusa direktorom Jiržijem Vojačekom u periodu od 18.10. – 23.10.202. boravili su uopštini Bela Crkva i Vršac. Reč je o međunarodnoj razmeni učenika koja serealizuje u okviru projekta Češke besede Kruščica pod nazivom „Mostoviprijateljstva“.
U okviru svog boravka u Srbiji učenici i profesori pripremili su veoma kvalitetnahorska izvođenja. Hor „Squadra risonante“ pod vođstvom dirigenta hora FrantišekaNovaka pripremio je po tri bloka pesama: češke narodne pesme, duhovne pesme,te kompozicije popularne muzike.
Koncerti su organizovani uz podršku Nacionalnog saveta češke nacionalne manjinei održani su u Kruščici, Beloj Crkvi i Vršcu. Koncertom u velikoj galerijiKulturnog centra Vršac ujedno je otvorena i Izložba slika „Mesta koja me pamte”akademske slikarke Tereze Stamenković u okviru manifestacije „Dani češkekulture“.
Hor „Squadra risonante“ je originalnom programskom koncepcijom kao izanimljivim izborom kompozicija pobrao brojne aplauze. Publika je uživala uinovativnom izvođenju kao i ukupnom umetničkom utisku nastupa. Promocijačeške kulture kroz gostovanje mladih iz Češke odlično je prihvaćena kod publikeželjne kulturnih dešavanja.
Učenici i profesori Biskupijske srednje škole iz Hradec Kralove od ponedeljka su u poseti opštini Bela Crkva. Reč je o međunarodnoj razmeni učenika koja se realizuje u okviru projekta Češke besede Kruščica pod nazivom „Mostovi prijateljstva“. Program je namenjen Osnovnoj školi „Sava Munćan“ iz Kruščice u cilju kulturološke i iskustvene razmene učenika sa partnerskim školama iz Češke Republike.
U cilju povezivanja škola, nastavnog osoblja i učenika Biskupijske srednje škole iz Hradec Kralove i OŠ „Sava Munćan“ iz Kruščice, direktori dveju škola potpisali su i protokol o saradnji. Potpisivanju protokola prisustvovali su predsednica opštine Bela Crkva Violeta Simić, predsednik Saveta mesne zajednica Kruščica Dragutin Jovanović i predsednik Češke besede Kruščica Jozef Irović.
„Izuzetno mi je drago što naši prijatelji iz Češke Republike i u ovim teškim vremenima pandemije nisu prekinuli saradnju sa opštinom Bela Crkva. Svaki put ističem da su oni mnogo toga učinili za Kruščicu i opštinu Bela Crkva i da je Češka Republika, od kulturne saradnje do ekonomske saradnje, jedan od naših najiskrenijih i najpouzdanijih partnera. Nadam se da će ovaj protokol o saradnji doneti puno poseta i naših mališana iz Kruščice Češkoj Republici i da ćemo učenike iz ove srednje škole i narednih godina ugostiti“
– rekla je predsednica opštine Bela Crkva Violeta Simić.
Direktor Biskupijske srednje škole iz Hradec Kralove Jirži Vojaček zahvalio se na lepom dočeku i rekao da potpisani protokol označava jedno novo poglavlje u budućoj saradnji.
„Naša škola ima partnerstvo sa mnogim školama u Evropi, ali posebno nam je drago da smo danas ovde i da smo uspostavili saradnju i sa ovom školom u Кruščici. Ne samo zato što ovde žive naši sunarodnici, već da bi se naši đaci, a to smatramo važnim, susretali sa decom iz drugih zemalja, otkrivali sve ono što im je zajedničko i da bi zajedno stvarali i gradili Evropu“
– istakao je Vojaček.
OŠ „Sava Munćan“ iz Kruščice je jedna od najbolje opremljenih osnovnih škola na teritoriji opštine Bela Crkva, u velikoj meri zahvaljujući i donacijama iz Češke Republike.
„Uz pomoć sredstava koja su nam pristigla iz Češke Republike napravljena je balon sala, uradili smo parno grejanje, ali pre svege je značajno ovo druženje naših učenika sa njihovom vršnjacima iz Češke. Za par dana i oni su naučili dosta reči iz srpskog jezika, a i mi smo obogatili naše znanje češkog jezika“
– naglasio je Nikola Mirčov, direktor OŠ „Sava Munćan“.
Hor Biskupijske srednje škole pod nazivom „Skvadra risonanta“ u crkvi Svetog Vaclava u Kruščici odžao je koncert koji se sastojao iz tri bloka.
„Ovde smo da bismo podržali naše sunarodnike Čehe, da bi smo im doneli deo češke kulture, nadamo se da smo u tome bar malo i uspeli. Na današnjem koncertu mi smo pripremili tri bloka – češke narodne pesme, drugi blok su duhovne pesme, zato što se nalazimo u sakralnom objektu, a treći blok su kompozicije popularne muzike. Na koncertu je bilo dosta ljudi i zahvalni smo na atmosferi koja je vladala i utisku koji ste nam preneli. Nadamo se da će iz ovoga nastati naša dalja saradnja“
– rekao je dirigent hora František Novak.
Projekat „Mostovi prijateljstva“ uz podršku Ministarstva inostranih poslova Republike Češke realizuje se već šestu godinu, rekao je predsednik Češke besede Kruščica Jozef Irović.
„Drago mi je što nam se pružila mogućnost da ostvarimo saradnju sa našim prijeteljima iz Hradec Kralove, a inače Mesna Zajednica Kruščica ima potpisanu deklaraciju o saradnji sa mestom Černa nad orlicom koji se nalazi u njihovom regionu i već 15 godina neguje izuzetnu saradnju. Ovo je posebna prilika i značajno nam je što je naša osnova škola potpisala protokol o saradnji sa Biskupijskom srednjom školom, jer imamo šta od njih da naučimo i da napredujemo“
– dodao je Irović.
Odlično uklopljen repertoar, harizma i zvonki glasovi članova hora „Skvadra risonanta“ oplemenili su veče, a publika je i imala priliku da prvi put čuje brojne kompozicije u zanimljivom stilu i aranžmanu.
Ovim putem sve ljubitelje pozorišta i češke kulture obaveštavamo o gostovanju Gradskih pozorišta Prag (Městská divadla pražská) u Novom Sadu, gde će na sceni Srpskog narodnog pozorišta dana 16. novembra 2021. odigrati predstavu Tesla.
Predstava prikazuje ključne trenutke iz života jednog od najvećih pronalazača svih vremena. Troje glumaca, fizički eksperimenti puni munja i čitav niz aparata koji nose Teslino ime, transformišu bogati pronalazačev unutrašnji svet u naelektrisane pozorišne slike na samoj granici između duhovnih vežbi i fizičke laboratorije.
